W roku bieżącym Koło Pszczelarzy
w Przeworsku obchodziło jubileusz 65-lecia swojego istnienia. Obchody
jubileuszowe połączone zostały z tradycyjnym świętem patrona pszczelarzy - św. Ambrożego.
Mimo iż święto naszego patrona przypada na dzień 7grudnia, przeworscy
pszczelarze obchodzili je 18 grudnia 2022 r. O godzinie 12:15 została
odprawiona Msza Święta w kościele ojców Bernardynów w Przeworsku w intencji
pszczelarzy i ich rodzin oraz za zmarłych pszczelarzy. Mszy Świętej
koncelebrowanej przewodniczył i kazanie tematycznie związane ze św. Ambrożym,
pszczołami i pszczelarzami wygłosił ksiądz biskup Edward Białogłowski.
Bezpośrednio
przed rozpoczęciem Mszy Świętej, nastąpiło uroczyste wprowadzenie relikwii św.
Ambrożego. Dokonał tego br. Władysław Wyka OFM – członek naszego Koła ,
staraniem którego owe relikwie trafiły do bernardyńskiej świątyni w Przeworsku.
Po
uroczystej mszy, zaproszeni Goście i pszczelarze zgromadzili się w restauracji
TERAPIA, gdzie odbyło się spotkanie towarzyskie.
Doniosłości
uroczystości jubileuszowej przysporzyły poczty sztandarowe zaprzyjaźnionych kół
z Jarosławia, Zarzecza i Tuchowa . Obecny był również nasz poczet sztandarowy.
Swą obecnością zaszczycili nasze święto przedstawiciele władz miejskich, gminnych,
powiatowych, miejskiej biblioteki, Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Rzeszowie, duchowni i wielu innych.
Pisząc
o uroczystości związanej z obchodami jubileuszowymi, chcę oświadczyć, że Koło
nasze doczekało jubileuszu 65-lecia dzięki ludziom dobrej woli, dzięki
przyjaciołom i sympatykom pszczelarstwa. Do tego grona należy zaliczyć szczególnie
Burmistrza Miasta Przeworska dra Leszka Kisiela i Sekretarza Miasta mgr
Agnieszkę Zakrzewską oraz Wójta Gminy
Przeworsk mgr Daniela Krawca.
Przeworsk, 18.01.2023 r.
Członek Zespołu ds. Tradycji i Historii
Koła Pszczelarzy w Przeworsku
Stanisław Żyła
WYSTĄPIENIE BRATA WŁADYSŁAWA WYKI PO MSZY 18 GRUDNIA 2022 r. ODPRAWIONEJ W
INTENCJI PSZCZELARZY I ICH RODZIN Z OKAZJI 65-LECIA ISTNIENIA KOŁA PSZCZELARZY
W PRZEWORSKU ORAZ UROCZYSTEGO WPROWADZENIA RELIKWII ŚW. AMBROŻEGO DO
BERNARDYŃSKIEJ ŚWIĄTYNI W PRZEWORSKU.
Drodzy Przeworszczanie, drodzy Bracia
Pszczelarze, oraz wszyscy obecni w tej świątyni podczas podniosłej uroczystości
z okazji 65-lecia istnienia Koła Pszczelarzy w Przeworsku. Cieszę się, że mogę
być tu obecny i radować się wspólnie z Wami, gdyż i ja należę do tego Koła,
choć od kilku lat posługuję w Bazylice Leżajskiej. W ten wielki jubileusz
dnia dzisiejszego, wpisuje się jeszcze jedna radość, że od dziś Przeworskie
Koło Pszczelarzy posiada relikwie św. Ambrożego – patrona pszczelarzy.
Myśl posiadania relikwii
ciągnie się od kilku lat o czym wiedział tylko Pan Stanisław Żyła, który
wprowadzał mnie w tajniki pszczelarstwa i on zapoczątkował pasiekę przy
klasztorze przeworskim, która istnieje nadal w Leżajsku. W początkach tego
zbożnego dzieła służyli mi swą pomocą panowie: Jan Krzywonos, Jerzy Rut,
Tadeusz Horodecki i Józef Ciupa.
Dzisiaj w
uroczystej procesji zostały wprowadzone relikwie I stopnia „ex assibus” z kości
św. Ambrożego z Włoch. Poprzez przesłane relikwie z Mediolanu spłacam dług wdzięczności
wszystkim przeworskim pszczelarzom oraz Wam Drodzy Przeworszczanie, ponieważ od
roku 1999 posługiwałem przez 18 lat w przeworskim klasztorze, wkrótce po mym
21-letnim pobycie i pracy w klasztorze w USA w Pulaski i
tu na nowo, na przeworskiej ziemi zapuściłem korzenie.
Miasto Przeworsk, gdzie pozostawiłem część mojego życia i pracy wpisało
się złotymi zgłoskami w mój życiorys, gdyż doznawałem tu wielkiej życzliwości i bliskości od
mieszkańców Przeworska. Dlatego dziś radujmy się i dziękujmy Bogu oraz Cudownej
Matce Boskiej Przeworskiej za to wszystko, co zostało tu dokonane, za tak
wspaniały wygląd tej zacnej świątyni, która sięga początków powstania naszej
prowincji bernardyńskiej w Polsce po roku 1453. To przeworscy zakonnicy
przybyli do Leżajska by objąć leżajską fundację 4 kwietnia 1608 roku by służyć
wiernym i pielgrzymom przybywającym na to święte miejsce, ponieważ podczas
leżajskich objawień Matka Boska oznajmiła, żeby zakonnicy z zakonu św.
Franciszka posługiwali w Leżajsku.
Niech w naszych
działach i pracach wspomaga nas Bóg Wszechmogący i przemożna opieka Matki Bożej
Pocieszenia. Bądźmy dla wszystkich życzliwi i dobrzy, aby przez to wypełnianie
przykazań miłości Boga i bliźniego i być jak św. Franciszek siewcą pokoju i
dobra. Wy zaś drodzy zacni Bracia Pszczelarze z Przeworska bądźcie stróżami i kustoszami
tych świętych relikwii św. Ambrożego przy tej franciszkańskiej świątyni w
Przeworsku.
Dowiedziałem się, że wczoraj wieczorem na rzeszowskiej trójce była
transmitowana relacja
z uroczystości pielgrzymkowych podkarpackich pszczelarzy do Bazyliki
Leżajskiej, podczas której zostałem odznaczony srebrną odznaką Polskiego
Związku Pszczelarskiego, którą wręczył mi prezydent Polskiego Związku
Pszczelarskiego pan Tadeusz Dylon.
MARIUSZ
HENRYK DELPINI
MEDIOLAŃSKIEGO
METROPOLITALNEGO KOŚCIOŁA
ARCYBISKUP
Wszystkim i każdemu z osobna,
którzy to nasze pismo zobaczą, składamy zapewnienie i zaświadczamy, że święte
relikwie
z kości Świętego Ambrożego, biskupa mediolańskiego i doktora Kościoła,
które ze czcią umieściliśmy w
kapsule metalowej, okrągłego kształtu, przeszklonej, sznurkiem jedwabnym koloru
czerwonego przewiązanej i pieczęcią Świętego Ambrożego opatrzonej, w kurii
arcybiskupiej zostały kanonicznie rozpoznane i potwierdzone, a dla chwały
Wszechmogącego Boga i czci Jego świętych, przez nas udzielone w tym celu,
aby zatrzymać je przy sobie lub wystawić do publicznej czci wiernych.
Na dowód tego, to pismo
uwierzytelniające niżej podpisanemu kustoszowi świętych relikwii przygotować
poleciliśmy.
Dano w Mediolanie, w Kurii
Arcybiskupiej, dnia 30 czerwca 2022 r.
+ Angelus Mascheroni
[emerytowany biskup pomocniczy
mediolański]
Kanonik Jordanus Ronchi
Kustosz Świętych Relikwii
85/22
Tłumaczył Szymon Wilk
Certyfikat
autentyczności relikwii
Stanisław Żyła
przedstawia działalność Koła Pszczelarzy w Przeworsku
w okresie minionych 65
lat.
Działalność
Koła Pszczelarzy w Przeworsku
w
latach 1957 - 2022.
Polski Związek Pszczelarski
powstał w roku 1957 zrzeszając związki wojewódzkie działające w oparciu o
Miejsko-Gminne Koła Pszczelarskie współdziałające ze Spółdzielnią
Ogrodniczo-Pszczelarską. Również na naszym terenie w roku 1957 powołane zostało do
działania Stowarzyszenie – Koło Pszczelarzy, któremu przewodniczył Stanisław
Grzebyk inżynier leśnik z Kańczugi z którym ściśle współpracował m. in. Jan
Masztalerz i Jan Deszkiewicz z Przeworska. Pracowali oni nad ulepszeniem
pogłowia pszczół poprzez wprowadzenie na nasz teren pszczoły kaukaskiej,
niezwykle łagodnej, a zarazem jedynej ze względu na budowę anatomiczną, mogącej
zapylać olbrzymie połacie uprawianej wtedy na nasiona koniczyny czerwonej. Po nim funkcję tą przejął
Leon Mikiewicz - propagator wędrownej gospodarki pasieczne, a jego następcą był
Kazimierz Burdzy.
W latach 60-tych ubiegłego
wieku rozpoczęła się pomoc państwa dla pszczelarstwa, polegająca na możliwości
zakupu cukru dla zimowego dokarmiania pszczół po korzystnych cenach. Dostępny
dla pszczelarzy był sprzęt pasieczny oraz węza w zamian za wosk. Zachęciło to do rejestracji, zrzeszania się
czynnych pszczelarzy z terenu powiatu.
W roku 1975 po zmianie
podziału administracyjnego w kraju, powstało województwo przemyskie i
równolegle z nim Wojewódzki Związek Pszczelarski w Przemyślu
z siedzibą w Jarosławiu, a jednostką organizacyjną tego związku
było miedzy innymi nasze Miejsko-Gminne Koło Pszczelarzy w Przeworsku.
Członkowie naszego koła aktywnie uczestniczyli w zarządzie,
komisji rewizyjnej i sądzie koleżeńskim Wojewódzkiego, a później
Regionalnego Związku Pszczelarzy w Jarosławiu we wszystkich kadencjach.
Nowi
działacze WZP z udziałem naszych przedstawicieli, nakreślali programy szerzenia
teoretycznej
i praktycznej wiedzy pszczelarskiej.
W naszym kole organizowane
były szkolenia prowadzone przez doświadczonych i posiadających wiedzę
merytoryczną i praktyczną członków: dr R. Maternowskiego, J. Gdulę, B. Kubasa i innych.
W roku 1983 skierowano
najbardziej zaawansowanych członków koła na szkolenia specjalistyczne
zakończone Państwowymi Egzaminami Mistrzów Pszczelarskich. Również w roku 1983
w ramach prac Towarzystwa Weterynaryjnego; zorganizowano szkolenie, zakończone
egzaminem o tytuł Rzeczoznawcy pszczelarskiego. Legitymacja upoważniła do
przeprowadzenia lustracji pasiek w celu diagnozowania chorób zwalczanych z
urzędu.
Na walnym zebraniu w 1989
wybrany zarząd – w składzie: Jerzy Gdula - przewodniczący, Roman Maternowski -
z-ca, Henryk Krupa – skarbnik, Tadeusz Horodecki – sekretarz, członkowie:
Franciszek Szular, Antoni Słowik, Kazimierz Burdzy. Wprowadził
oni wiele nowych inicjatyw i zrealizował szereg prac, ożywiając działalność
Koła wykorzystując wiedzę mistrzów pszczelarskich i rzeczoznawców chorób
pszczelich..
Z inicjatywy Powiatowego
Lekarza Weterynarii dr Romana Maternowskiego, pszczelarza z tradycjami
rodzinnymi, Vice Prezesa Zarządu naszego Koła, a zarazem Prezesa Polskiego
Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych Oddział w Przemyślu, w kole odbyło się wiele
spotkań i szkoleń z udziałem naukowców zagranicznych i polskich. Gościliśmy
naukowców z Niemiec i Finlandii, Szwecji(prof. Starc) i Syrii oraz krajowe
sławy nauki; jak prof. W. Ostrowska, prof. Ryszard Kostecki, prof. Artur
Stojko, prof. Zdzisław Gliński, dr inż. Antoni Hwałkowski, i praktyki Roman
Bartoń, Radwan, Wróbel i innych.
W połowie
lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku zaczęła panoszyć się na naszym terenie warroza.
Dzięki wiedzy i ofiarności doktora weterynarii Romana Maternowskiego uczyliśmy
się ją zwalczać, a zarazem z nią żyć. Dr Maternowski udzielał pomocy w leczeniu
pszczół zaatakowanych warrozą nie tylko naszym pszczelarzom. Ustawiały się do
niego kolejki pszczelarzy z terenu całego województwa przemyskiego, dla których
zawsze miał czas. Dzięki pomocy doktora pierwszy atak tego pasożyta udało się
odeprzeć bez większych strat.
Początkowo używany był lek
sprowadzony przez doktora Maternowskiego o nazwie MITAC. Był to środek
owadobójczy stosowany w sadownictwie, którego aktywnym środkiem był amitraz.
Powiem nieskromnie, że pionierski,
jak na owe czasy, sposób leczenia warrozy MITAKIEM wymyśliliśmy z Tadeuszem
Horodeckim. Wkroplony MITAC na szamotkę z elektrycznym elementem grzejnym,
włożonym do ula, po podaniu napięcia odparowywał, przez co następował kontakt
środka leczniczego z pasożytem.
W
roku 1986 w marcu w zorganizowanym przez
WZP z siedzibą w Jarosławiu kursie specjalistycznym z zakresu chowu i hodowli matek pszczelich uczestniczyło 6 członków naszego koła. Stanisław
Żyła prowadził przez sześć lat wychów użytkowych matek pszczelich odmian, ras i
linii dostosowanych do warunków naszego terenu.
Dobrze układała się współpraca
z administracją zarządu Gminy Miejskiej Przeworsk oraz służbami rolnymi.
Wspólnie z WODR Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego - mistrzowie pszczelarscy z naszego koła
prowadzili szkolenia i kursy przygotowujące do egzaminu na tytuł
kwalifikowanego pszczelarza w ośrodkach Gniewczyna-Tryńcza.
Nowy
zarząd, któremu miałem zaszczyt przewodniczyć od grudnia 2007 roku do lutego
2019 roku zaangażowany był m. in. w szerzenie wiedzy w zakresie hodowli i
rozwoju pasiek, jak też w zaopatrzenie
w leki przeciwko pasożytom, zapewnienie pszczelarzom kwalifikowanych matek
pszczelich oraz ubezpieczenie pasiek od odpowiedzialności cywilnej.
Z chwilą wejścia Polski do Unii
Europejskiej, przy pomocy biura RZP w Jarosławiu, a później WZP
w Rzeszowie realizowane były programy unijne wspierające polskie
pszczelarstwo.
W roku 2009 zorganizowaliśmy
kurs z zakresu gospodarki pasiecznej w którym uczestniczyło ponad
40 członków, w tym młodzi adepci sztuki pszczelarskiej, a posiadaną wiedzą
dzielili się członkowie naszego koła - dr R. Maternowski, J. Gdula, B. Kubas,
S. Żyła, S. Szlachta, T. Horodecki.
Członkowie naszego koła
prowadzą przeważnie pasieki amatorskie, wszyscy zapewniają produkty pszczele o
najwyższej jakości pozyskane według wszystkich obowiązujących zasad. Uchwałą
Zarządu Regionalnego Związku Pszczelarzy w Jarosławiu z sierpnia 2013 r. nadany
został naszemu kołu sztandar. Przekazanie i poświęcenie tego sztandaru miało
miejsce w dniu 1 grudnia 2013 r.
Nie byłoby sztandaru, gdyby
nie osoba Franciszka Szulara – długoletniego skarbnika naszego Koła, który będąc
świetnym fachowcem m. in. obróbki skrawaniem, wykonał własnym kosztem i
staraniem kompletne drzewce do przyszłego sztandaru. W swój plan wtajemniczył
Bronisława Ruta – pszczelarza naszego Koła, którego zięć – Włodzimierz Gązwa
nieodpłatnie wykonał projekt przyszłego sztandaru.
W grudniu 2017 roku z woli
naszych członków, Koło Pszczelarzy w Przeworsku zmieniło przynależność, stając
się ogniwem Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Rzeszowie.
Od wielu lat, każdego roku,
uczestniczyliśmy w spotkaniach, seminariach, szkoleniach, imprezach wyjazdowych
organizowanych
przez PZP oraz regionalne związki takich jak dni pszczelarza, dni miodu, festyny i
pikniki pszczelarskie.
Systematycznie nasi członkowie uczestniczyli w
imprezach organizowanych w Jarosławiu, Pszczelej Woli, Krakowie, Bałtowie,
Sądeckim Bartniku, Rzeszowie,
Boguchwale, gdzie mogli zapoznać się z najnowszymi trendami w pszczelarstwie,
wysłuchać wykładów, dokonać wymiany poglądów, zaopatrzyć się w narzędzia i
sprzęt pszczelarski.
Przez kilka lat pod koniec sierpnia spotykaliśmy
się w Zajeździe PASTEWNIK na zakończenie roku pszczelarskiego, aby pochwalić
się osiągnięciami, wymienić doświadczenia, ocenić miniony rok pszczelarski.
Na terenie wspomnianego Zajazdu utworzona została
alejka pamięci z zasadzonymi lipami, upamiętniająca zasłużonych pszczelarzy,
jest głaz i lipa upamiętniająca 50-lecie Koła. Rośnie również lipa, a obok niej
znajduje się głaz z tablicą, która głosi, że upamiętnieni są w ten sposób
pszczelarze – obrońcy ojczyzny i odbudowujący kraj ze zniszczeń wojennych.
Symbol ten koresponduje
z uhonorowaniem naszego sztandaru w roku 2017 Kombatanckim Krzyżem Zwycięstwa.
Byliśmy pierwszym kołem pszczelarskim w Polsce, które doznało takiego zaszczytu
ze strony Zarządu Głównego Związku Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i
Byłych Więźniów Politycznych na wniosek prezesa przeworskich Kombatantów, nie
żyjącego już Juliana Kamyckiego.
Dzięki uprzejmości ówczesnego zarządu Spółdzielni
Mieszkaniowej w Przeworsku, z inicjatywy zarządu Koła Pszczelarzy w Przeworsku
na terenie stanowiącym własność tej Spółdzielni, w setną rocznicę odzyskania
przez Polskę niepodległości, posadzona została lipa o imieniu NIEPODLEGŁA.
W sadzeniu lipy, oprócz pszczelarzy, brały udział władze miasta Przeworska z
burmistrzem na czele
i Starosta Przeworski oraz harcerze. Poświęcenia lipy i obelisku z tablicą
dokonał proboszcz parafii p.w. Ducha Świętego ks. prałat Tadeusz Gramatyka.
Wskrzeszaliśmy zapomniane tradycje pszczelarskie
jak np. częstowanie produktami pszczelimi wiernych, uczestniczących w
sylwestrowych pasterkach w kościele oo. Bernardynów w Przeworsku.
Wprowadzaliśmy cyklicznie nowe zwyczaje, stające się z czasem tradycją, jak np.
ofiarowanie okazałych paschałów w darach ołtarza na mszach z okazji
patronalnego święta św. Ambrożego u ojców bernardynów, czy później w dzień
Matki Bożej Gromnicznej w kościele p.w. Ducha Świętego.
Za zgodą Burmistrza Miasta Przeworska 1 grudnia
2019 r. w holu lokalu organizacji pozarządowych, obok ratusza odsłonięta
została pamiątkowa tablica upamiętniająca ś.p. Jerzego Gdulę – działacza
społecznego i pszczelarskiego.
Uczestniczyliśmy w imprezach integracyjnych na
terenie miasta i powiatu:
·
Dni Przeworska
·
Dożynki
·
Dni dla zdrowia,
·
Dzień chleba,
gdzie popularyzowaliśmy produkty pszczele i
apiterapię; poruszaliśmy tematy dotyczące roli pszczoły
w produkcji roślinnej, żywieniu i ochronie środowiska.
Ślady naszej działalności i współpracy znaleźć
można w przedszkolach, szkołach podstawowych
i średnich, Uniwersytecie Trzeciego Wieku oraz Kołach Gospodyń Wiejskich. Iście
przyjacielskie stosunki łączą nas z dyrekcją i pracownikami Miejskiej
Biblioteki Publicznej w Przeworsku, którzy poświęcali nam swój czas i
udostępniali pomieszczenia na organizację wystaw, pogadanek i innych imprez o tematyce pszczelarskiej.
Olbrzymią pomoc materialną uzyskujemy ze strony
Burmistrza Miasta Przeworska, a dobrym duchem naszych pszczelarzy jest Pani
sekretarz. Dzięki burmistrzowi możemy korzystać nieodpłatnie
z lokalu w budynku posadowionym obok ratusza. Wsparcia materialnego udziela nam
również Wójt Gminy Przeworsk i Starosta Przeworski.
Obecny
zarząd Koła, działający od lutego 2019 roku pod przewodnictwem kolegi Mirosława
Jarosza kontynuuje zapoczątkowaną poprzednio działalność i wzbogaca o nowe,
charakterystyczne dla młodego pokolenia poczynania: nawiązano
ścisłą współpracę z Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego w Przeworsku i Rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu w
zakresie organizacji specjalistycznych szkoleń pszczelarskich, udzielana
jest pomoc koleżeńska w przygotowywaniu stosownych dokumentów niezbędnych do
uzyskania pomocy unijnej,
·
otwarty
został rachunek bankowy dla potrzeb członków Koła, nadano
bardziej uroczysty charakter obchodom święta patronalnego św. Ambrożego, informacje
pszczelarskie rozsyłane są przy użyciu poczty elektronicznej i telefonów
komórkowych, nawiązano
współpracę z Nadleśnictwem w Sieniawie, czynione są
inne działania o charakterze organizacyjnym i administracyjnym, usprawniające
pracę.
Restrykcje i obostrzenia wprowadzone w
wyniku epidemii koronawirusa Covid 19 od marca 2020 r. sprawiły, że działalność
Koła (oprócz statutowej) wyhamowała . M. in. na wniosek gwardiana klasztoru oo
Bernardynów w Przeworsku, zawieszona została do odwołania, wskrzeszona tradycja
częstowania produktami
pszczelimi wiernych, uczestniczących w sylwestrowych pasterkach.
Na
zakończenie należy wymienić kilka nazwisk osób mających w przeszłości wpływ na
status
i pozycję koła. Byli to między innymi: ś.p. Stanisław Grzebyk, ś.p. Leon
Mikiewicz, ś.p. Stanisław Mirkiewicz, ś.p. Kazimierz Burdzy, ś.p. Jerzy Gdula,
ś.p. Henryk Krupa, ś.p. Kazimierz Uberman, ś.p. Bolesław Kubas ś.p. Stanisław
Krzan, ś.p. Jan Masztalerz, ś.p. Jan Deszkiewicz.
Przeworsk, grudzień 2022 r.
Członek
Zespołu ds. Tradycji i Historii
Stanisław
Żyła